خیالهاى باطل یهود

(آیه 47)در این آیه خداوند روى سخن را به بنى اسرائیل کرده و نعمتهاى خدا را به آنها یادآور مى شود مى فرماید: «اى بنى اسرائیل، نعمت مرا، که به شما ارزانى داشتم به خاطر بیاورید» (یَا بَنِى إِسْرَائِیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِىَ الَّتِى أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ).

این نعمتها دامنه گسترده اى دارد، از نعمت هدایت و ایمان گرفته تا رهایى از چنگال فرعونیان و بازیافتن عظمت و استقلال، همه را شامل مى شود.

سپس از میان این نعمتها به نعمت فضیلت و برترى یافتن بر مردم زمان خودشان که ترکیبى از نعمتهاى مختلف است، اشاره کرده مى گوید: «و (نیز به یاد آورید که) من، شما را بر جهانیان، برترى بخشیدم» (وَ أَنِّى فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعَالَمِینَ).

(آیه 48) در این آیه، قرآن بر خیالهاى باطل یهود خطّ بطلان مى کشد زیرا آنها معتقد بودند که چون نیاکان و اجدادشان پیامبران خدا بودند آنها را شفاعت خواهند کرد، یا گمان مى کردند مى توان براى گناهان فدیه و بدل تهیّه نمود همان گونه که در این جهان متوسّل به رشوه مى شدند.

آیه مى فرماید: «و از روزى بترسید که کسى مجازات دیگرى را نمى پذیرد» (وَاتَّقُوا یَوْمًا لاَ تَجْزِى نَفْسٌ عَنْ نَفْس شَیْـًا).

«و نه از او شفاعت پذیرفته مى شود» (وَ لاَیُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ).

«و نه غرامت از او قبول خواهد شد» (وَ لاَیُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ).

«و نه یارى مى شوند» (وَ لاَهُمْ یُنْصَرُونَ).

خلاصه حاکم و قاضى آن صحنه کسى است که جز عمل پاک را قبول نمى کند. در آیه 88 و 89 سوره شعراء مى فرماید: «در آن روز که مال و فرزندان سودى نمى بخشد، مگر کسى که با قلب سلیم به پیشگاه خدا آید.»

در حقیقت، آیه فوق اشاره به این است که در این دنیا چنین معمول است که براى نجات مجرمان از مجازات از راه هاى مختلفى وارد مى شوند: گاه کسى جریمه دیگرى را مى پذیرد و آن را ادا مى کند. اگر این معنى ممکن نشد متوسّل به شفاعت مى گردد و اشخاصى را برمى انگیزد که از او شفاعت کنند. باز اگر این هم نشد سعى مى کنند که با پرداخت غرامت خود را آزاد سازند.

اینها راه هاى مختلف فرار از مجازات در دنیاست، ولى قرآن مى گوید اصول حاکم بر مجازاتها در قیامت به کلّى از این امور جداست، تنها راه نجات، پناه بردن به سایه ایمان و تقوا و استمداد از لطف پروردگار است.

بررسى عقاید بت پرستان یا منحرفین اهل کتاب نشان مى دهد که این گونه افکار خرافى درمیان آنها کم نبوده است. مثلا در بعضى از مناطق مصر بعضى از مردم وجه نقدى به غسل دهنده میت مى دادند و آن را اجرت نقل و انتقال به بهشت مى نامیدند. در حالات یهود نیز مى خوانیم که براى کفّاره گناهانشان قربانى مى کردند، اگر دسترسى به قربانى بزرگ نداشتند یک جفت کبوتر قربانى مى کردند.

منبع: تفسیر نمونه