منظور از صبر همان استقامت در برابر مشکلات و حوادث گوناگون است .

صبر علاوه بر زندگی مادی، در زندگی معنوی وجود دارد اگر انسان در برابر نفس سر‌کش و هوا و هوسها و زرق و برق دنیا و جاذبه‌های گناه ایستادگی نکند و در راه شناخت خدا و اطاعت از فرمان او با مشکلات نجنگد، هر‌گز به جایی نمی‌رسد.



صبر را به سه دسته تقسیم می‌کنند:
1- صبر بر اطاعت: یعنی شکیبایی در برابر مشکلاتی که در راه اطاعت وجود دارد.
2- صبر بر معصیت: یعنی ایستادگی در برابر انگیزه‌های نیرومند و محرک گناه.
3- صبر بر مصیبت: یعنی پایداری در مقابل حوادث تلخ و ناگوار

صبر از مهمترین ارکان ایمان است چرا که در حدود 70 آیه در قرآن در این باره سخن گفته شده است و نیز امام علی علیه‌السلام موقعیت صبر در برابر ایمان همانند موقعیت سر نسبت به بدن می‌داند. و در حدیث نبوی آمده است صبر نیمی از ایمان شمرده می‌شود.

امام صادق علیه السلام می فرماید:
" کسی که به بلایی مبتلا شود و صبر پیشه کند پاداش هزار شهید را دارد."

امام علی علیه السلام به نقل از رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود:
صبر سه گونه است: صبر به هنگام مصیبت ، صبر بر طاعت و صبر در وقت گناه. پس کسی که بر مصیبت صبر کند ... خداوند برای او سیصد درجه... ، کسی که بر اطاعت صبر کند ، خداوند برای او ششصد درجه ... و کسی که بر مصیبت صبر کند خداوند برای او نهصد درجه ... بنویسد."

قرآن برای صابران اجر فراوانی قائل شده و کلید ورود به بهشت را صبر و استقامت شمرده شده است آنجا که می‌گوید:
فرشتگان بر در بهشت به استقبال می‌آیند و به آنها می‌گویند:
«سلام بر شما به خاطر صبر و استقامتتان، چه نیکو است سر‌انجام آن سرای جاویدان »

و پیراهن یوسف را با خونی دروغین آوردند پدر گفت: هوس‌های نفسانی شما این کار را برایتان آراسته من صبر جمیل خواهم داشت و در برابر آنچه می‌گویید از خداوند یاری می‌طلبم.

علاوه بر این، صبر و تحمل اثر مستقیم در بهداشت و سلامت جسم دارد. بسیارى از بیمارى هاى قلبى و عصبى ناشى از جزع و بى تابى است. امام علی(ع) مى فرماید: «کسى که دوست دارد عمر طولانى داشته باشد باید قلب صبورى در برابر مصایب آماده کند».[بحارالانوار، ج 75، 81.]
در جاى دیگر آن حضرت مى فرماید: «از ناشکیبایى بپرهیز که امید انسان را قطع و کوشش و تلاش را ضعیف ساخته و غم اندوه به بار مى آورد»بحارالانوار،ج 79، ص 144