امام رضا علیه السلام:

إِنَّ اللّه  یُؤَخِّرُ إِجابَةَ الْمُؤْمِنِ شَوْقا إلى دُعائِهِ وَیَقُولُ: صَوتٌ اُحِبُّ أَنْ أَسْمَعَهُ، وَیُعَجِّلُ إجابَةَ دُعاءِ الْمُنافِقِ وَیَقُولُ: صَوْتٌ أَکْرَهُ سَماعَهُ؛

خداوند اجابت دعاى مؤمن را به شوق (شنیدن) دعایش به تأخیر مى اندازد و مى گوید: «صدایى است که دوست دارم آن را بشنوم» و در اجابت دعاى منافق عجله مى کند و مى گوید: صدایى است که از شنیدنش بدم مى آید.(فقه الرضا علیه السلام ، ص 345)



امام علی (ع) به فرزندشان امام حسن (ع) می فرمایند:



مبادا که تاخیر در پاسخ و اجابتش ،اسباب نومیدی ات گردد.چرا که بخشش و مرحمت

مبتنی است بر مختصات نیت.

و چه بسا فلسفه تاخیر دراجابت این باشد که پاداش بیشتری نصیب خواهنده شود و

هدایای ارجمندی به دست آرزومند برسد.

و چه بسا چیزی از خدا خواسته ای و به خواسته ات نرسیده ای ،ولی به این حقیقت

رسیده ای که چیزی بیشتر و بهترازآن دیریا زود برایت تدارک دیده اند.یا دریافته ای

که خیر و صلاحت در نداشتن آن چیز بوده است.

چه بسا حاجتی داشته ای که رسیدن به آن باعث تباهی دینت می شده.

پس سعی کن از خدا چیزی بخواهی که زیبایی اش برایت جاودان بماند و وجودت

از رنج و سختی اش در امان بماند.(فرازهایی از وصایای امیرالمومنین علی (ع) به امام حسن (ع))



 برای استجابت دعا شرط هایی ذکر شده است که بیان هر یک طولانی می شود. اولیاء و بزرگان دین علت عدم استجابت دعاها را به عوامل گوناگونی ربط دادهاند. شخصی نزد حضرت علی(ع) از عدم استجابت دعا شکایت کرد و گفت: با این که خداوند فرمود: دعا کنی، من اجابت می کنم چرا ما دعا می کنیم و به اجابت نمیرسد؟ امام فرمود: قلب و فکر شما در هشت چیز خیانت کرده (به همین جهت دعایتان مستجاب نمیشود:
1- شما خدا را شناخته، اما حق او را ادا نکردهاید. به همین دلیل شناخت شما سودی به حالتان نداشته است.
2- شما به فرستاده او ایمان آوردهاید. سپس با سنتش به مخالفت برخاستهاید. ثمره ایمان شما کجا است؟
3- کتاب او را خواندهاید، ولی به آن عمل نکردهاید! گفتید شنیدیم و اطاعت کردیم، سپس به مخالفت برخاستید!
4- شما می گوید از مجازات و کیفر خدا می ترسید، اما همواره کارهایی می کنید که شما را به آن نزدیک میکند.
5- شما می گویید به پاداش الهی علاقه دارید، امّا همواره کاری انجام می دهید که شما را از آن دور می کند.
6- نعمت خدا را می خورید و حق شکر او را ادا نمیکنید.
7- به شما دستور داده دشمن شیطان باشید (اما طرح دوستی با او می ریزید). ادعای دشمنی با شیطان را دارید، امّا عملاً با او مخالفت نمیکنید.

8- عیوب مردم را نصب العین خود ساخته و عیوب خود را پشت سر افکندهاید... با این حال چگونه انتظار دارید دعایتان به اجابت برسد، در حالی که خودتان درهای آن را بستهاید؟! تقوا پیشه کنید. اعمال خویش را اصلاح نمایید. امر به معروف و نهی از منکر کنید تا دعای شما به اجابت برسد.